مراقبت های بعد از هیسترکتومی

 عمل هیسترکتومی کلا به سه روش انجام میگیرد   

۱) روش باز : لاپاراتومی که در این روش جدار شکم بصورت طولی یا عرضی در حدود ۸-۱۰ سانتی متر برش داده میشود و رحم  از طریق این برش خارج میگردد 

۲) روش لاپاروسکوپی : در این روش ۳ یا ۴ عدد سوراخ کوچک ۵ تا ۱۰ میلیمتری برروی شکم ایجاد شده و با استفاده از دوربین ویدئویی و ابزارهای مناسب اینکار عمل جراحی بطریق بسته انجام و رحم نیز بصورت تکه تکه از طریق همین سوراخها یا از راه واژن خارج میگردد.   

۳)روش واژینال : در زنانی که زایمانهای متعدد داشته و مقداری افتادگی رحم دارند و واژن انها نیزگشاد است میتوان رحم را کلا بدون برش جدار شکم و فقط از طریق  واژینال خارج نمود  

در هیسترکتومی بسته به علت انجام ان فقط خود رحم ویا یک یا هر دو تخمدان بهمراه ان خارج میشود 

شایعترین علت هیسترکتومی وجود فیبروم های علامتداررحم می باشد  

حتی در رحمهای بسیار بزرگ که تا یک کیلوگرم وزن دارند نیز میتوان عمل را بروش لاپاروسکوپی ( بسته )انجام داد .   

 خطرات هیسترکتومی

هیسترکتومی عملی ایمن است با این حال، از معدود خطرات همراه با سایر اعمال جراحی نیز برخوردار است و در موارد بسیار نادر عوارض شدید و حتی مرگ را به دنبال دارد.

عوارض احتمالی آن عبارتند از :

- مشکلات مربوط به بیهوشی

- ایجاد لخته در سیاهرگ ها (DVT ) که ممکن است کنده شده و به ریه ها بروند.

- عفونت

- خونریزی

- آسیب به اعضای داخلی (دستگاه ادراری ، مثانه ، روده ها ) و پوست

- از دست دادن عملکرد تخمدان

 

تغییرات پس از هیسترکتومی

اگر هیسترکتومی قبل از یائسگی انجام شود، بعد از عمل قاعدگی متوقف شده و بیمار دیگر نمیتواند باردار شود . در صورتی که تخمدان ها نیز در آورده شده باشند، ممکن است علائم زجر آور یائسگی نیز بروز کنند (مانند گر گرفتگی، تغییر خلق و خو، اختلالات خواب ،خشکی واژن ). حتی ممکن است این علائم نسبت به یائسگی نرمال شدیدتر هم باشند.

بعضی زنان اظهار کرده اند که بعد از این جراحی، میل جنسی شان کاهش یافته است ولی این مطلب بطور علمی هنوز ثابت نشده است، بر عکس در واقع اکثر زنان افزایش یا عدم تغییر میل جنسی را گزارش کرده اند.

 مراقبت های بعد از عمل: 

۱) مراقبت از محل زخم : 

چه در روش باز یعنی لاپاراتومی و چه در روش بسته محل زخم باید حتما خشک نگهداشته شود تا از رشد میکروبها جلوگیری شود . پانسمان روی زخم بعد از ۲۴ تا ۴۸ساعت برداشته میشود و زخم باز و خشک نگهداشته میشود  وجود پانسمان  مرطوب از رسیدن هوا به زخم جلوگیری نموده و محیط را بعلت وجود گرما و رطوبت جهت رشدمیکروبها مساعد می سازد معمولا بخیه ها خودبهود جذب میشوند و اگر قابل جذبنباشند بعد از یک هفته میتوان انرا کشید  ترشحات آبکی و خونالود در افراد چاق ممکن است از محل زخم وجود داشته باشد که معمولا با رعایت همین نکات بهبود می یابد 

۲) مصرف آنتی بیوتیک : امروزه با تجویز انتی بیوتیک در اتاق عمل و قبل از شروع عمل میتوان از بروز عفونت پیشگیری نمود و حتی دیگر نیازی به تجویز انتی بیوتیک  به بیمار نمی باشد ( مگر در موراد خاص) 

 ۳) اگر شکم باز شده باشد  تا شش هفته باید از فعالیت سنگین اجتناب شود در موراد لاپاروسکوپی هیچگونه استراحتی معمولا به بیمار داده نمیشود و بعد از چند روز تا یک هفته میتواند در محل کار خود حاضر شود 

۴) استحمام از روز دوم بعد از عمل و بلافاصله بعد از برداشتن پانسمان بصورت روزانه انجام میگیرد و بهتر است بعد از حمام محل زخم با شسوار کاملا خشک شود  

۵) داروهای مسکن ( بیشتر ژلوفن و مفنامیک اسید) شیاف مقعدی دیکلوفناک و همچنین داروهای لازم جهت بهبود نفخ و یبوست بیمار تجویز میگردد  

۶) تا چهار تا شش هفته بعد از عمل باید از مقاربت جنسی اجتناب گردد  

۷) در صورت برداشته شدن هر دو تخمدان بلافاصله چندروز بعد از عمل علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تعریق و.. مشاهده میشود که معمولا پیاده روی و مصرفکلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان توصیه میشود واز داروهای هورمونی مگر در صورت نیاز شدید استفاده نمیشود 

۸) جواب پاتولوژی  حتما باید به پزشک معالج نشان داده شود تا از عدم وجود بیماری بدخیم و ... اطمینان حاصل گردد  

۹) بعد از هیسترکتومی احتمال ایجاد سرطان تخمدان بسیار کمتر از افراد دیگر که هیسترکتومی نشده اند میباشد و اگر دهانه رحم کاملا برداشته شده باشد فقطمعاینه سالانه جهت بررسی از عدم وجود سرطانهای خود واژن - ولو ( ناحیه تناسلی خارجی) و نیز تخمدان بعمل می اید 

۱۰) خارج نمودن رحم اصولا نباید تاثیری در کیفیت زندگی و فعالیت جنسی زنان داشته باشد و در صورت هرگونه نگرانی و یا مشکلی حتما باید با پزشک معالج خودمشورت نماید 

۱۱) بعد از عمل در صورت وجود هر کدام از علائم زیر بایدبه پزشک خود اطلاع دهید: تب - درد شکم - عدم دفع گاز و مدفوع - تهوع و استفراغ طول کشیده - خونریزی  واژینال - طپش قلب و افت شدید فشار خون - اسهال -ترشحات بدبو از محل زخم یا واژن - بیرون زدگی توده (فتق) از محل عمل  درد پهلو ها - وجود خون در ادرار - کاهش حجم ادرار وهرگونه درد شکم شدید ( گاهی اپاندیسیت در دوره بعد از عمل با درد ناشی از عمل اشتباه میشود )

نکات :

در موارد زیر باید بیمار بلافاصله با دکتر تماس بگیرد و یا به بیمارستان مراجعه کند :

- خونریزی شدید واژینال

- تب : دمای بالاتر از 38 درجه سانتی گراد یا بالاتر

- هر گونه بی اختیاری ادرار، نشت یا قطره قطره آمدن ادرار یا درد در موقع ادرار کردن

- درد شدید در واژن ، شکم ، ساق پا یا قفسه سینه

- ترشح از زخم، باز شدن زخم یا التهاب آن

- باد کردن شکم ، عدم توانایی در دفع گازهای روده ای

- تنگی نفس