1.خونریزیهای حین زایمان:
خونریزی های بیش از یک درصد وزن بدن یا بیش از 500سی سی بعد از خروج جفت در زایمان طبیعی یا 1000سی سی در زایمان سزارین.
بیماریهای زمینه سازی / تشدیدکننده:
1-تشکیل غیرطبیعی جفت:جفت سرراهی، چسبندگیهای غیرطبیعی جفت یا جفت اکرتا، حاملگی نابجا،مول هیداتیفورم.
2.انورسیون رحم:خروج رحم وجفت با هم، خونریزی شدید واژینال، شوک شدید مادر در اثر تحریک عصب واگ، درد شدید شکمی.
درمان انورسیون رحم:
خارج کردن و جدا کردن جفت از رحم و قرار دادن مجدد رحم در جای خود. و تزریق اکسی توسین جهت بازگشت تون عضلانی رحم.
آسیبهای حین لیبر:
اپیزیوتومی، پارگیهای کانال زایمان، زایمان با فورسپس، هیسترکتومی، زایمان سزارین،پارگی رحم.
آتونی رحم در اثر:
i.اتساع بیش از حد رحم نظیر: جنین ماکروزوم، حاملگی چندقلویی، هیدرآمنیوس، اتساع رحم در بدنبال لخته های خون
ii . بی هوشی و بی حسی
iii. خستگی میومتر
iv.اختلالات انعقادی
v.تومورهای رحم و سرویکس
vi.عوارض طبی حاملگی مثل کمبود انواع ویتامینها.
درمان خونریزیهای زایمان:
درمان طبی اولیه:20-40 واحد اکسی توسین در یک لیتر سالین ایزوتونیک.درمان انتخابی دوم: آرگوتامین. در صورتی که بیمار سابقه ی افزایش فشار خون نداشته باشد در غیر اینصورت کنتراندیکه است.درمان انتخابی سوم: پروستاگلندین. در صورتی بیمار سابقه ی برونکو اسپاسم نداشته باشد.در نهایت: جراحی و بستن شریانهای رحمی و هیپو گاستریک
مراقبتهای پرستاری:
1.حمایت روحی و روانی مادر
2.کنترل علائم حیاتی
3.بررسی بیمار از نظر شوک هیپوولمیک
4.انجام یک معاینه مختصر
5.انجام آزمایش هموگلوبین و هماتوکریت
6.رزرو خون کراس مچ
7.شمارش پدها و تخمین شدت خونریزی
8.ماساژ رحم
9.استفاده از کیف آب سرد
10تزریق داروهای منقبض کننده مثل مترژن طبق دستور پزشک
2.آتونی رحم:
اختلال انقباض رحمی بعد از خروج جفت،شایع ترین علت خونریزی بعد زایمانی
علائم:
خونریزی،شل و نرم بودن رحم،عدم بازگشت رحم به محدوده طبیعی
علل:
فعالیت رحمی زیاد یا غیر موثر،سابق آتونی رحم،اداره نامناسب مرحله سوم زایمان،استفاده از فورسپس،چرخاندن جنین و یا دستکاری رحمی،انجام زایمان واژینال بعد از سزارین،انسزیون های رحمی، بی هوشی،اتساع بیش از حد رحم،مادران مولتی پار،استفاده از اکسی توسین در طی لیبر.مثانه ی پر فوندوس را به سمت بالا و یک سمت شکم میراند. فوندوس ممکن است لزج وسفت باشد.تخلیه ی ناکامل مثانه با تداخل در انقباضات طبیعی رحم، موجب آتونی رحمی و خونریزی میشود.
اقدامات لازم:
اعمال فشار دو دستی و ماساژ رحم،بررسی حفره رحمی،مشاهده سرویکس و واژن از نظر پارگی،باز کردن رگ برای تجویز اکسی توسین،ترانفوزیسون خون در صورت لزوم،آمبولیزاسیون آنژیوگرافیک یا هیسترکتومی در اتاق عمل.ارزیابی یا ماساژ فوندوس رحم
3.پارگی های دستگاه تناسلی:
دومین علت شایع خونریزی مرحله ی سوم زایمان،نیاز به ترمیم برای پارگی های بالای 2 سانتی متر ضرورت معاینه دستگاه تناسلی خصوصا سرویکس بعد از هر زایمان
عوامل مستعد کننده:
زایمان سریع،انومالی های بافت نرم،نمایش غیر طبیعی و سایز بزرگ جنین،واریس دستگاه تناسلی،استفاده از فورسپس و وسایل مامایی،انجام انومالی های بافت نرم،اپی زیاتومی و بی حسی پرینه
4.احتباس جفت:
1-تاخیر در جدا و خارج شدن جفت {بعد از 20 تا 30 دقیقه} همراه با خونریزی،اقدام جدا و خارج نمودن با دست2-جدا شدن نسبی و باقی ماندن تکه هایی از جفت سبب خونریزی دیررس
شرایط ایجاد کننده:
چسبندگی غیر طبیعی جفت،وجود لب فرعی و جدا کردن جفت با دست
چسبندگی غیر طبیعی جفت:
عدم وجود فاصله ی متمایز کننده بین جفت و دیواره رحم
اقدامات:
اصلاح وضعیت همودینامیک و خون از دست رفته،تجویز اکسی توسین،لاپاراتومی و هیسترکتومی در صورت چسبندگی غیر طبیعی،خارج کردن بقایا با دست،در صورت نیاز کورتاژ
تشخیص:
معاینه دقیق جفت پس از خروج،تشخیص قطعی سونوگرافی
مراقبت های پرستاری:
حمایت روحی روانی،کنترل علائم حیاتی و باز کردن دو رگ برای بیمار،بررسی شوک هیپوولمیک،بررسی هموگلوبین و هماتوکریت،رزرو خون کراس مچ،ماساژ رحم با دو دست،استفاده از کیف آب سرد بر روی رحم،تزریق داروهای منقبض کننده رحم
5.آمبولی مایع آمنیوتیک:
به ورود مایع آمنیوتیک یا اجزای جنینی به داخل گردش خون مادر
شرایط ایجاد کننده :
1-پارگی در کوریون و آمنیون2- باز بودن وریدهای رحمی یا آندوسرویکال
عوارض:
دیسترس تنفسی، کلاپس عروقی، آسیب عضله ی قلبی، نارسایی قلبی
علائم و نشانه ها:
هیپوتانسیون ناگهانی، تنگی نفس، سیانوز، شوک، مرگ در نیمی از بیماران در یک ساعت اول، صدمات مغزی و تا حدی تشنج در نیمه ی دیگر،ادم ریوی
تشخیص:
رادیوگرافی قفسه ی سینه جهت تشخیص ادم،آزمایشات خون،اختلالات انعقادی، تغیرات نوار قلب
درمان:
اکسیژن رسانی مناسب، اصلاح وضعیت همودینامیک،اصلاح اختلال انعقادی
تدابیر پرستاری:
1-تشخیص علائمی نظیر تنگی نفس حاد، افت فشار خون و تشنج2-فراهم سازی حمایت عاطفی از خانواده3-کمک در راستای انتقال بیمار به مرکز مراقبتی ویژه
6.وارونگی رحم:
حالتی است بعد از زایمان و بسیار کشنده
عوامل ایجاد کننده:
کشیدگی بیش از حد بند ناف برای خروج جفت، کاشته شدن جفت در فوندوس،چسبندگی غیر طبیعی جفت، مصرف اکسی توسین
انواع وارونگی
1-برحسب وسعت:
ناقص: برگشت فوندوس به داخل تا نزدیکی سرویکس
کامل: گذشتن فوندوس از سرویکس
7.پرولاپس:
گذشتن فوندوس از فرج2-بر حسب طول مدت:
حاد: وارونگی در 24 ساعت اول بعد از زایمان
تحت حاد: وارونگی از 24 ساعت تا هفته ی چهارم
مزمن: ادامه ی وارونگی پس از هفته ی چهارم
تشخیص:
1-خونریزی واژینال 2- درد شکمی3. عدم لمس فوندوس رحم در معاینه4. مشاهده توده ی خونریزی دهنده ی کبود رنگ در واژن
درمان:
1-قطع داروهای منقبض کننده ی رحم2- فشار دادن رحم به بالا3- تجویز آنتی بیوتیکهای پروفیلاکسی
مراقبتهای پرستاری:
1-دادن آگاهی به بیمار
2-باز کردن مسیر وریدی
3- آزمایش کامل خون
4-کنترل علائم حیاتی
5. بررسی فوندوس رحم
6- ناشتا بودن بیمار