رابطه فعالیت جنسی بابیماریهای قلبی
یکی از مشکلات بحث انگیز در میان بسیاری از افراد جامعه و کادر پزشکی، مساله فعالیت جنسی در مبتلایان به بیماری‌های قلبی‌عروقی است. زمان شروع و از سرگیری فعالیت جنسی در کسانی که به حمله حاد قلبی دچار شده اند، از ابهامات اساسی در اذهان پزشکان و بیماران آنهاست.
از طرف دیگر ارتباط ناتوانی جنسی با انواع بیماری‌های قلبی قابل طرح و بررسی می‌باشد. شایع‌ترین مشکل در خصوص مردانی است که تحت درمان جراحی بای‌پس عروقی قلبی، تعویض دریچه و باز کردن عروق کرونر با بالون قرار گرفته و یا دچار حمله حاد انفارکتوس قلب (MI) شده‌اند. بیشتر بیماران نگران فعالیت جنسی و یا تمایل جنسی یا ناتوانی جنسی هستند. ترس و نگرانی از ناتوانی جنسی و ترس از بروز یک حمله حاد سکته قلبی (MI) متعاقب فعالیت جنسی باعث ایجاد اضطراب در بیماران می‌گردد و این امر موجب خودداری آنها از فعالیت جنسی می‌شود که می‌تواند عمیقا کیفیت زندگی را متأثر نماید.
به طور کلی بیماران قلبی‌عروقی از نظر ارایه یک راهکار علمی برای شروع فعالیت جنسی به سه دسته با ریسک پایین، متوسط و بالا تقسیم می‌شوند. خوشبختانه بیشتر بیماران جزو گروه اول بوده و با ایمنی بالا می‌توانند به شروع فعالیت جنسی ترغیب شوند و یا درمان‌های دارویی لازم را برای ناتوانی جنسی دریافت نمایند.
در هر سه دسته این بیماران احتمال بروز عوارض خطرناک در حین فعالیت جنسی پایین‌تر از میزانی است که بیماران یا سایر پزشکان تصور می‌کنند. در برخی بررسی‌ها فقط در 19 درصد از بیماران مبتلا به سکته قلبی، فعالیت جنسی به عنوان عامل برای شروع سکته قلبی موثر بوده است. در ضمن بررسی‌ها نشان داده است که ارایه مشاوره‌های لازم در مورد فعالیت جنسی به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای در بهبود عملکرد جنسی بیماران تاثیر گذاشته و دریافت اطلاعات کافی در خصوص شروع دوباره فعالیت جنسی از نگرانی‌های بیماران در دوره پس از سکته قلبی کاسته است.
از آنجایی که فعالیت جنسی یک نیاز برای افراد و راهی جهت رهایی از استرس‌های روانی و کاهش احساس تنهایی است اما بیماران قلبی، اغلب این فعالیت را برای سلامتی خود تهدیدکننده می‌دانند و از شرکت در این فعالیت پرهیز می‌کنند. به دلیل اهمیت ارتباط جنسی به عنوان یک عامل ایجاد و حفظ ارتباط صمیمانه در زندگی زناشویی، بیماران می‌توانند تحت مشاوره با یک متخصص قلب و دریافت آموزش‌ها و تکنیک‌های لازم مثل نزدیکی بعد از یک دوره استراحت (هنگام صبح یا یک و نیم ساعت پس از صرف غذا)، استفاده از داروی نیتروگلیسیرین به عنوان پیشگیری و یا وضعیتی که هر دو طرف در حالت راحت باشند، به فعالیت جنسی خود ادامه دهند. علایمی که در صورت بروز آنها در طی یا پس از مقاربت، نیاز به اطلاع دادن به پزشک دارد عبارت‌اند از:
تنگی‌نفس یا افزایش ضربان قلب برای 15 دقیقه پس از مقاربت، خستگی بیش از حد، درد قفسه سینه و بی‌خوابی پس از مقاربت. در مورد داروها نیز می‌توان با متخصص قلب مربوطه مشورت نمود تا داروهایی تجویز شود که حتی‌الامکان، عارضه ثانوی جنسی کمتری داشته باشند.
چگونه درماههای آخر ازسلامت جنین داخل رحم اطمینان حاصل کنیم؟
در اواخر حاملگی ( هفته36 تا 41 ) به هر علتی امکان دارد محیط داخل رحم برای ادامه رشد جنین مناسب نباشد . درچنین شرایطی چنانچه مادر کاهش حرکات جنین را متوجه شود و به پزشک مراجعه کند در صورت صلاحدید پزشک ,حاملگی خاتمه پیدا می کند و جنین که قابلیت زنده ماندن در خارج را دارد از احتمال مرگ داخل رحمی نجات پیدا می کند .
مادرچگونه باید حرکات جنین را کنترل کند؟
در اواخر حاملگی ( هفته 36 الی 41 ) پس از صرف هر وعده غذایی مادرباید به شانه چپ بخوابد و در حالیکه تمرکز دارد حرکات جنین خود را در مدت یک ساعت بشمارد در حالت عادی جنین در یک ساعت 3 الی 4 حرکت واضح دارد .
چنانچه به هر علتی نگران کاهش حرکات جنین باشددر مطب یا بیمارستان با همکاری مادر نوار قلب جنین توسط دستگاهی ثبت می شود .
ابتدا به مادر توصیه می شود یک وعده غذایی میل کند ، پس از 20 دقیقه از صرف غذا مادر روی تخت به شانه ی چپ می خوابد سپس پروب دستگاه روی شکم مادر در محل مناسب قرار می گیرد وسیله ای مجهز به یک دکمه در اختیار مادر قرار می گیرد تادر صورتیکه نوار قلب جنین مشکلی نداشته باشد به مادر توصیه می شود تا 2 روز دیگر حرکات جنین را در منزل کنترل کند و سپس مجدداً در صورت شکایت از کاهش حرکات جنین مراجعه کند .
در صورتیکه که نوار قلب جنین نشانه ای از زجر جنینی در داخل رحم داشته باشد چند ساعت بعد این تست تکرار می شود ،
9پرسش زنانه پس اززایمان
دوران پس از زایمان نیز مانند دوران بارداری دوره‌ای پر از التهاب و تجربه‌های نو است. خانم‌ها معمولا سوال‌های زیادی در رابطه با این دوره در ذهن دارند اما گاهی به دلیل گرفتاری و رسیدگی به فرزند فرصت پرسیدن آن را پیدا نمی‌کنند و حتی نمی‌دانند مشکلی که با آن برخورد کرده‌اند طبیعی است یانه.
برخی ازاین سوالات وپاسخ های مربوطه عبارتند:
1. چرا هنوز دچار انقباض رحم هستم؟
خانم‌ها فکر می‌کنند انقباض‌های رحمی مربوط به اواخر بارداری و زایمان است و از بروز آن بعد از زایمان تعجب می‌کنند. مادربزرگ‌ها می‌گفتند بعد از زایمان رحم در غم از دست دادن مونس خود به دنبال او می‌گردد و عامل این انقباض‌ها همین جست‌وجوهاست اما در حقیقت دلیل انقباض‌های رحمی دفع سریع‌تر جفت و کمک به کاهش خونریزی است. بعد از زایمان، مدتی طول می‌کشد تا رحم به اندازه طبیعی خودبازگردد. به دلیل ترشح هورمون اکسی‌توسین انقباض‌ها ۲ تا ۴ روز بعد از زایمان ادامه دارد و این موضوع معمولا برای خانمی که تازه زایمان کرده و شیر می‌دهد دردناک است. ممکن است اگر درد زیادی داشته باشید پزشک برای شما استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب تجویز کند.
چه باید کرد؟ به بدنتان استراحت دهید و تا جای ممکن دراز بکشید. تا چند روز پس از زایمان رحم پر از لخته‌های خونی و سنگین است به همین دلیل هنوز احساس سنگینی
می‌کنید.
۲. چرا بخیه‌های اپی زیوتومی (برشی که در زایمان طبیعی داده می شود) من بسیار حساس و دردناک است؟
این موضوع طبیعی است و تا یکی، دو هفته بعد از زایمان ادامه خواهد داشت. در حقیقت این درد مربوط به کل بافت تناسلی است که متورم و خون‌مرده شده است. اگر خیلی ناراحت هستید، می‌توانید از بالشتک‌های مخصوص استفاده کنید. البته مراقب باشید زیرا گاهی خود این بالشتک‌ها باعث کشیده شدن بیشتر جراحت و درد شدیدتر می‌شوند.
چه باید کرد؟ دو پایتان را زیرتان جمع کنید و بنشینید اما اگر همچنان احساس ناراحتی می‌کنید تنها یک پا را جمع کنید. بعد از هر بار دستشویی رفتن داخل تشتی آب ولرم و بتادین بریزید و چند دقیقه‌ای داخل آن بنشینید. برای خشک کردن ناحیه بخیه‌خورده از سشوار استفاده کنید تا بخیه‌ها سریع‌تر خشک شوند و بیفتند. اگر این ناحیه بیش از حد قرمز است، حتما با یک متخصص زنان مشورت کنید.
۳. چرا بعد از سزارین درد شکم دارم؟
اگر زایمان دوم یا سوم شماست، به‌طور حتم
دلیل آن انقباض‌های شدید رحمی است که به خصوص بعد از سزارین دردناک‌تر هم است و ۳
تا ۴ روز ادامه خواهدداشت اما اگر چند روز اول را پشت‌سر گذاشته‌اید
و هنوز درد دارید، ممکن است علت آن متفاوت باشد. مثلا شاید نفخ یا یبوست دارید
چه باید کرد؟ موادغذایی نفاخ را از برنامه‌غذایی‌تان حذف و از موادغذایی یا داروهای رونده بیشتر استفاده کنید. شاید رحم از حد طبیعی پایین‌تر افتاده است که در این صورت توصیه ما به شما بعد از اتمام هر وعده شیردهی مصرف استامینوفن است. برخی تمرین‌های تنفسی به بازگشت سریع‌تر رحم به مکان طبیعی خود کمک می‌کند. اگر بعد از ۳-۲ هفته هنوز درد داشتید با پزشکتان مشورت کنید.
۴. چرا خونریزی شدیدی دارم؟
این موضوع طبیعی است و حدود ۳ هفته ادامه خواهد داشت. طی ۴۸ ساعت اول خونریزی شدیدتر از حالت عادی و رنگ خون روشن است. به مرور میزان آن کمتر و رنگ خون قرمز قهوه‌ای خواهد شد.
چه باید کرد؟ در ۳ روز اول پس از زایمان به دلیل شدید بودن خونریزی نوارهای بهداشتی پهن و ضخیم و شورت‌های یکبار مصرف استفاده کنید. هرگز شورت یا شلوار تنگ نپوشید زیرا رحم را به پایین فشار می‌دهد و این موضوع می‌تواند مشکل‌ساز شود.
۵. چرا بعد از زایمان دچار بواسیر شده‌ام؟
۲۰ درصد زنان بعد از زایمان به‌خصوص ۶ هفته نخست دچار همورویید (بواسیر) می‌شوند.
چه باید کرد؟ اگر قسمت پایینی روده و مقعد دردناک است و خونریزی دارید، حتما با پزشکتان تماس بگیرید. برای تسکین دردتان می‌توانید از توصیه‌های ذکر شده در مورد هفتم استفاده کنید.
۶. چرا بعد از زایمان هنوز شکمم بزرگ است؟
این موضوع کاملا طبیعی است. ماهیچه‌های زیر شکمی هنوز درست کار نمی‌کنند، رحم سنگین و افتاده شده و دچار اضافه وزن دوران بارداری هستید. چند هفته زمان لازم است تا رحم به جای اولش بازگردد
چه باید کرد؟ به کمر بخوابید، زانوهایتان را خم کنید و زیر سرتان بالشی بگذارید به طوری که چانه به سینه بچسبد. آرام و عمیق نفس بکشید. این تمرین را ۳ تا ۴ بار در روز تکرار کنید. از گن‌های مخصوص هم می‌توانید استفاده کنید.
۷. چرا بعد از زایمان یبوست گرفته‌ام؟
دلیل این موضوع ترشح هورمون پروژسترون است.
پروژسترون باعث کاهش اجابت مزاج در طول بارداری می‌شود و اثر آن تا چند هفته بعد
از زایمان باقی می‌ماند. از طرفی رحم روده‌ها را تحت‌فشار قرار داده و آنها هنوز
به حالت اولیه خود برنگشته‌اند. اگر سزارین کرده باشید، داروهای بیهوشی و بی‌حسی
نیز می‌توانند یبوست را شدیدتر کنند. نکته دیگر اینکه بعد از زایمان به دلیل درد و
ترس ازپاره شدن بخیه‌ها معمولا اجابت مزاج را به
تاخیر می‌اندازیم و همین موضوع باعث تشدید یبوست می‌شود
.
چه باید کرد؟ میزان آب و فیبر(سبزیجات ومیوه و...) مصرفی‌تان را افزایش دهید. حجم وسیعی از آب دریافتی صرف تولید شیر می‌شود. میوه ها، سبزی‌ها و غلات کامل را به برنامه‌غذایی‌تان اضافه کنید.
۸. چرا کمردرد دارم؟
اضافه وزن بعد از بارداری و کشش‌های هنگام
زایمان عامل این دردهاست. کمردرد شما به مرور و با استراحت بهتر می‌شود به شرطی که
خودتان آن را شدت نبخشید
چه باید کرد؟ فرزندتان را درست در آغوش بگیرید و در وضعیت صحیح به او شیر دهید. موقع نشستن حتما از زیرپایی استفاده کنید.
۹. چرا سوزش ادرار دارم؟
سوزش، درد در ناحیه زیر شکم و تمایل به ادرار
مکرر از جمله علایم عفونت ادراری است. احتمال بروز عفونت ادراری بعد از زایمان
بسیار بالاست. از یک سو در دوران بارداری مثانه پایین آمده و چون کامل خالی نمی‌شود
احتمال تجمع باکتری‌ها در آن بالاست و از سوی دیگر اگر طی زایمان به شما سوند وصل
شده باشد، ممکن است دچار عفونت شده باشید
چه باید کرد؟ بیشتر آب بنوشید و اگر مشکلتان زود رفع نشد، از پزشکتان کمک بگیرید.
راهکارهای پیشگیری ازمشکلات یائسگی
یائسگی بخش طبیعی و اجتناب ناپذیر زندگی زنان است و برای هر زنی رخ خواهد داد. تنها با آگاهی از ویژگی های خاص این دوران است که می توان با منطقی ترین شیوه ها با مسائل و مشکلات این دوره به مقابله برخاست. بیشتر خانم ها قادرند این تغییرات را به آسانی و بدون ابتلا به بحران خاصی طی کنند.
شروع یائسگی در زنان، به دلیل بهبود وضعیت تغذیه، زندگی سالم تر و پیشرفت های علم پزشکی چند سالی به تعویق افتاده است و آثار آن حدوداً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ سال و طی سه مرحله ظاهر می شود؛
الف) دوره شروع که توام با نامرتبی و کاهش پریودهای ماهیانه است.
ب) دوره میانی که آغازگر بیماری های خاص زنان و رسیدگی های تغذیه یی- پزشکی (مثل گرگرفتگی، تپش قلب و تغییر خلق و خو) است.ج) دوره پایانی که همراه با قطع کامل پریود های ماهیانه به مدت یک سال است.
یائسگی یا منوپوز(Menopause)، مرحله یی از زندگی زنان است که طی آن چرخه عملکرد تخمدان ها به پایان می رسد و هورمون های استروژن و پروژسترون که توسط تخمدان ها ترشح می شود، به شدت کاهش می یابد. لازم به ذکر است که حتی پس از یائسگی نیز مقداری استروژن توسط غده های آدرنال و ذخایر چربی بدن ترشح می شوند و همچنین مقداری از آندروژن های غدد فوق کلیوی نیز به استروژن تبدیل می شوند.
تغییراتی که زنان در دوره یائسگی بدان دچار می شوند، ناشی از عوامل زیر است؛
▪ ژنتیک و عوامل محیطی:
ژنتیک از یک طرف و از طرف دیگر عادات تغذیه یی خانواده، شیوه رویارو شدن با مسائل و مشکلات زندگی و میزان فعالیت ها و ورزش های روزانه، از جمله موضوعاتی است که در اغلب خانواده ها از نسلی به نسل به دیگر انتقال می یابد.
تنش ها و بحران های شدید عاطفی:
استرس های طولانی مدت و ضربات روحی می توانند موجب توقف چرخه فعالیت تخمدان ها شوند و یائسگی زودهنگام (قبل از ۴۰ سالگی) را در زنان پدید آورند.
▪ شیوه زندگی:
تحقیقات نشان می دهند زنانی که عادات تغذیه یی- بهداشتی سالم تری دارند در سن بالاتری هم یائسه می شوند.
▪ سیگار کشیدن:
زنانی که سیگار می کشند زودتر دچار یائسگی می شوند زیرا نیکوتین سیگار موجب کاهش ترشح های هورمون های تخمدان ها می شود و توازن سوخت و ساز بدن را مختل می سازد.
▪ کم وزنی های حاد:
زنانی که به مدت طولانی از رژیم های غذایی سخت پیروی می کنند، بیشتر در معرض یائسگی های زودتر از موعد هستند.
پروزنی های حاد: کاهش هورمون های مترشحه از تخمدان ها موجب بروز چاقی و اندوختن چربی در بدن می شود که البته با انتخاب رژیم های مناسب می توان به راحتی از آن جلوگیری کرد. افزایش وزن می تواند پیامدهای عمده یی مثل بیماری های قلبی- عروقی، افزایش فشارخون و کاهش عملکرد بدن را به دنبال داشته باشد. بنابراین بهتر است، زنان در این دوران سعی کنند وزن خود را در حالت متعادلی نگه دارند و با اندک افزایشی، بلافاصله کالری مصرفی خود را کم کنند.
▪ برداشتن رحم یا تخمدان: در مواردی که نیاز به برداشتن رحم و تخمدان است، یائسگی نیز سریعاً رخ خواهد داد و تمامی علائم آن نیز بروز خواهد کرد. لازم به ذکر است که برداشتن رحم به تنهایی موجب یائسگی نمی شود زیرا تخمدان ها وظیفه ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون را به عهده دارند. به همین دلیل توصیه می شود که تخمدان ها بی دلیل برداشته نشوند.
▪ بروز برخی بیماری ها: برخی بیماری ها مثل ابتلای به دیابت یا فیبروئید ها موجب تاخیر در یائسگی زنان می شود.
● علائم و عوارض یائسگی
▪ حالت گرگرفتگی:
احساس گرم شدن ناگهانی و شدید که به طور متوسط ۴ الی ۵ دقیقه طول می کشد. گاهی این احساس با تپش قلب، سرگیجه، ضعف، تعریق و در انتها احساس سرما همراه است. علت گرگرفتگی، کاهش و قطع تدریجی هورمون استروژن از تخمدان هاست. گرگرفتگی در طول شب، شایع تر از روز است. این گونه حالات و تغییرات جسمی زنان، گاهی به حدی هستند که مانع خواب شبانه می شوند و زنان را به اختلالات خواب دچار می سازند.
▪ احساس خستگی:
در اوایل دوران یائسگی خستگی شدید معمولاً به دلیل اختلالات خواب و کمبود استراحت در زنان است، ولی به تدریج با سازگاری تدریجی بدن و ثابت شدن هورمون ها در اغلب زنان الگوهای خواب منظم می شود و عادات خواب نیز به حالت عادی برمی گردد. در برخی موارد، خستگی مزمن ناشی از پایین بودن قند خون، کم خونی یا کم کاری تیروئید است.
▪ افسردگی و تغییرات خلق و خو:
بیشتر زنان در دوران یائسگی به علت تغییرات زیاد جسمی دچار بیماری ها و ناراحتی های روحی- روانی گوناگونی می شوند که از جمله رایج ترین آنها می توان از اضطراب، فشار عصبی، تحریک پذیری، افسردگی، عصبانیت و تغییر خلق و خو نام برد.
گروهی از پزشکان تغییرات غدد و کاهش هورمون ها را عاملی برای بروز افسردگی در زنان یائسه می دانند و گروه دیگر معتقدند که تغییرات رفتار زنان ناشی از باورهای پنهان و دیدگاه های زنان از محیط و اجتماع است.
شواهدی مبنی بر این امر وجود ندارد که خود یائسگی زمینه ساز افسردگی در زنان باشد. زنانی که در سال های دهه بیست و سی خود هستند، بیشتر از زنان سالمند، به افسردگی حاد مبتلا می شوند ولی چون بسیاری از بحران های زندگی نزذیک به زمان یائسگی رخ می دهند، لذا ممکن است عاملی برای آشکار شدن افسردگی آنان باشد. این بحران ها عبارتند از طلاق، بیماری، ترک یا مرگ والدین، از دست دادن شغل و رفتن فرزندان از خانواده.
▪ تغییرات جنسی:
کاهش ترشح استروژن موجب خارش و خشکی پوست در زنان می شود و مشکلاتی برای آنها به وجود می آورد که میل جنسی را در آنها سرکوب می کند.
▪ پوکی استخوان:
استخوان ها در واقع ستون و پایه بدن را تشکیل می دهند و انواع مواد معدنی حیاتی برای به کار انداختن سیستم سوخت و ساز بدن را در خود ذخیره نگه می دارند. زمانی که خوراک روزانه ما، به اندازه کافی حاوی این گونه مواد نباشد، بدن کمبود را از استخوان ها تامین می کند. بدیهی است هر چه این کمبود بیشتر باشد، ساختمان بدن صدمات و استخوان ها کمبود های بیشتری را باید تحمل کنند. تحلیل تدریجی استخوان ها که در بیشتر موارد منجر به شکستگی، تغییر شکل، درد و ناتوانی در حرکت می شود، پوکی استخوان نامیده می شود.
استخوان لگن، مهره های پشت و استخوان های دست و بازو شدیداً تحت تاثیر این بیماری قرار می گیرند. در زنان سرعت پوکی استخوان، بعد از یائسگی شدت می یابد و علت آن هم کاهش شدید هورمون استروژن تخمدان است.
تقریباً نیمی از زنان ۴۵ تا ۷۵ ساله دچار این بیماری هستند و یک سوم این عده پوکی شدید استخوان دارند.
از جمله مهمترین علائم پوکی استخوان می توان موارد زیر را نام برد؛
- درد مزمن در قسمت پایین کمر- گرفتگی عضلات پا در هنگام شب
- درد مفاصل
- خمیدگی قوز پشت
- بیماری های لثه و دندان
- کم خوابی
- لرزش اندام ها
▪ بیماری های قلبی- عروقی:دربرگیرنده انواع مختلف بیماری هایی است که مربوط به قلب، عروق قلبی و رگ های رساننده خون به قلب می شوند. چنانچه جریان خون این عروق دچار اختلال و گرفتگی شوند، صدمات سختی به قلب وارد خواهد آمد. با کاهش ترشح استروژن از تخمدان ها، این بیماری در زنان بعد از طی دوران یائسگی افزایش می یابد و موجب بالا رفتن کلسترول بد خون (LDL) و فشار خون بالا در آنان می شود. با آگاهی از نوع چربی های غذا و اجتناب از مصرف آنها می توان از بسیاری از بیماری های قلبی پیشگیری کرد.
بسیاری از چربی های گیاهی که دارای اسید چربی اشباع نشده اند، سبب کاهش کلسترول بد خون می شوند و انواع گوشت های قرمز به دلیل داشتن اسید های چرب اشباع شده، سبب بالا رفتن کلسترول بد خون می شوند. آنچه برای پیشگیری از بیماری های قلبی- عروقی از همه مهمتر است، داشتن تغذیه یی مناسب (غذاهای کم چرب، بدون چربی، کم شیرین، کم نمک)، انجام ورزش و فعالیت های بدنی منظم، کنترل وزن و فشار های روانی حاد و شدید و انجام آزمایش های پزشکی منظم و لازم (مثل سنجش فشارخون، قندخون و آزمایش خون) است.
● روش های کاستن از عوارض دوران یائسگی
به منظور کاستن از ناراحتی ها و مشکلات دوران یائسگی توجه به چند نکته زیر مفید است.
▪ ورزش:
ورزش منظم و نه چندان سنگین موجب افزایش فعالیت های غدد داخلی بدن و از جمله هیپوفیز برای تحریک تخمدان ها و ترشح هورمون می شود. مطالعات اخیر نشان می دهد زمانی که زنان طی دوران یائسه شدن هستند، اگر به طور منظم ورزش و تحرک بدنی دشته باشند، کمتر دچار تعریق و گرگرفتگی می شوند. زنان باید ورزش را در دوران یائسگی جزء اولویت های زندگی خود قرار دهند. شما می توانید در ابتدا ۲ تا ۳ بار در هفته و به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه ورزش را آغاز کنید.
با این میزان ورزش، از ۴۰ درصد سرعت ضربان قلب خود استفاده خواهید کرد. پس از یک ماه می توانید این میزان را به ۴ بار و مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه در هفته افزایش دهید. با این میزان ورزش از ۹۰ درصد سرعت ضربان قلب خود استفاده خواهید کرد. چنانچه قصد دارید از طریق انجام حرکات ورزشی وزن خود را کاهش دهید، تعداد آن را به ۵ بار در هفته و مدت آن را به ۴۵ دقیقه افزایش دهید. ورزش های هوازی (اروبیک) نیز سوخت و ساز بدن را تقویت می کنند و موجب استحکام استخوان ها می شوند. همچنین می توانید از ورزش های قدرتی که موجب قوی شدن عضلات می شوند، استفاده کنید.
▪ تنفس عمیق:
روش های آرام سازی عضلات توام با تنفس عمیق نیز موجب کاهش علائم یائسگی می شود. اساس این تکنیک ها به این شرح است؛ در وضعیت راحتی بنشینید، چشمان خود را ببندید و تمام ماهیچه های خود را شل کنید. در این حالت شروع به تنفس عمیق کنید و هوا را بسیار آرام از ریه های خود خارج سازید. سعی کنید در طول روز ۱۰ الی ۲۰ دقیقه این عمل را تکرار کنید.
▪ رژیم غذایی:
تغذیه مناسب موجب جذب عناصر مختلف غذاها و به دنبال آن افزایش سطح هورمون های بدن می شوند. برای مثال، خوردن شیرینی، شکلات، قهوه و دسرهای شیرین برای خانم هایی که تغییرات دوران یائسگی را طی می کنند، مناسب نیست زیرا مواد قندی موجب افزایش هورمون های قشر آدرنال و کاهش سطح استروژن تخمدان ها می شوند.
از آنجایی که با افزایش سن، میزان سوخت و ساز بدن نیز کاهش می یابد، در میانسالی میزان کالری مصرفی روزانه باید بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ کالری کمتر از گذشته باشد. همان طور که ذکر شد، یکی از ناراحتی های شایع دوران یائسگی زنان، احساس خستگی مفرط است که می تواند ناشی از کاهش قند خون، کم خونی یا کم کاری غده تیروئید باشد. برای کاستن از میزان خستگی ناشی از پایین بودن قند خون توصیه می شود؛
- غذا به مقدار کم و وعده های زیاد (هر ۴ الی ۵ ساعت) میل شود.
- هرگز پرخوری نکنید.
- تغذیه یی سالم (کم چرب، کم شیرینی و ویتامینه) و همراه با مواد معدنی لازم مثل منیزیم، پتاسیم و کروم داشته باشید. همچنین برای کاهش عوارض ناشی از کم خونی در زنان یائسه، باید بر مصرف منابع غذایی حاوی آهن افزود. غنی ترین این مواد عبارتند از؛ جگر، گوشت، کشمش، حبوبات، اسفناج پخته و.... بهتر است این مواد همراه با غذاهایی که حاوی ویتامین C هستند (مثل گوجه فرنگی، آب پرتقال و کیوی)، مصرف شوند، زیرا آهن بیشتری را جذب بدن می کنند. منظور از کم خونی، کاهش مقدار هموگلوبین خون است. این کاهش موجب نرسیدن اکسیژن کافی به سلول های بدن و به دنبال آن کاهش کارایی ماهیچه ها و اندام ها می شود.
از عوارض مستقیم کم خونی، سرگیجه، عصبانیت، سردرد، ضعف حافظه، خواب آلودگی و شدت ضربان قلب را می توان نام برد. کم خونی، ناشی از خونریزی یا کمبود مواد غذایی به ویژه آهن است.
- یکی از عوامل دیگری که می تواند موجب بروز خستگی در زنان یائسه شود، کم کاری غده تیروئید است. در برخی موارد این بیماری را با کاهش قند خون اشتباه می گیرند، زیرا ارتباط مستقیمی بین کم کاری تیروئید و تغییر سطح قند خون وجود دارد. کمبود موادی مثل ید، روی و ویتامین B۱ منجر به اختلالات اعمال تیروئید می شود. از جمله گیاهانی که موجب کاهش علائم خستگی می شود، می توان از بیدمشک، سنبل الطیب، زعفران، بهارنارنج، گل گاوزبان و بادرنجبویه نام برد.
- استفاده از برخی گیاهان و مواد طبیعی در کاهش علائم یائسگی موثرند و موجب افزایش ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون می شوند.
این گیاهان هیچ گونه عوارض جانبی ندارند و در عین آنکه حاوی هورمون های انسانی نیستند ولی موجب تحریک و ترشح این هورمون ها در زنان می شوند. از جمله این گیاهان می توان از رازک (تسکین دهنده دردهای پریودهای ماهیانه)، رزک و بومادران (تنظیم کننده پریودهای ماهیانه)، بهارنارنج، بادرنجبویه و بیدمشک (ضدخستگی)، گل ساعتی (برطرف کننده کم خوابی، بی قراری، فشارهای عضلانی)، سنبل الطیب و گل گاوزبان (ضدافسردگی)، پنج انگشت و فلفل بری که به صورت قطره های روزانه ویتاگنوس موجود است، نام برد.
- گروهی از پژوهشگران به نقش رژیم های غذایی و تاثیر آن بر خلق و خو و رفتارهای انسانی تاکید دارند. از جمله معتقدند کمبود ویتامین C موجب خستگی و هیجان پذیری، کمبود ویتامین B۶ موجب افسردگی، بی خوابی و اضطراب، کمبود ویتامین B۳ موجب عصبانیت، ضعف حافظه، نگرانی و دستپاچگی، کمبود ویتامین B۱ (تیامین) موجب عدم تمرکز، خستگی، بی اشتهایی، تحریک پذیری، افسردگی و کاهش حافظه، کمبود ویتامین B۱۲ موجب ضعف تمرکز، ضعف حافظه، کندذهنی و توهمات، کمبود پتاسیم موجب عصبانیت، کمبود کلسیم موجب نگرانی، خستگی و بحران های روحی، کمبود آهن موجب افسردگی، کاهش تمرکز و تحریک پذیری، کمبود اسیدفولیک موجب کم خونی، ضعف، خونسردی غیرطبیعی و تحریک پذیری می شود.
- یکی از ویتامین هایی که به طور خاص در کاهش علائم یائسگی و از جمله گرگرفتگی موثر است، ویتامین E است. تحقیقات نشان می دهند که ویتامین E یک تنظیم کننده هورمونی است که موجب افزایش ترشح هورمون های تخمدان ها می شود و سطح استروژن خون را ثابت نگه می دارد. همچنین ویتامینE موجب کاهش سرگیجه، تپش قلب، تنگی نفس، عصبانیت، خستگی و کم خوابی در زنان یائسه می شود.